Kedi Hastalıkları
Kedi hastalıkları ve hastalık belirtileri kedi sahipleri tarafından bilinmediğinde belki de kolayca tedavi edilebilecek sorunların önüne geçmek mümkünken geç müdaheleden dolayı daha komplike sonuçlar doğurur.
Kedinizin her zamanki neşesi olmadığında, en sevdiği oyunlara pek ilgi göstermediğinde onun iyi hissetmediğini yada hasta olduğunu anlamanız zor olmayacaktır.
Yorgun, bitkin, ateşlenmiş olabilir ve özellikle kulaklarına dokunduğunuzda sıcaklık hissedebilirsiniz. Hatta çoğu zaman hafif nemli olan burnu kurumuş olabilir.
Dokunduğunuzda ağrı varsa tepki verebilir. Kedinizin dinlenme esnasında bile solunumu hızlı olabilir hatta nefes darlığı çektiğini fark edebilirsiniz.
Zaman zaman sağlıklı kedilerin bile taşınma stresinden veya aşırı korkmuş olduğu durumlarda iştahı kaçabilir fakat uzun süren iştahsızlık bir hastalığın habercisi olabilir.
Hasta kediler oldukça duygusal hayvanlardır. Kendilerini savunamayacak kadar güçsüz hissedebilirler, böyle zamanlarda kendilerinden güçlü olan hayvanlara yem olmamak ve onlardan korunma içgüdüsüyle ortadan kaybolup bir yerlerde saklanma ihtiyacı duyarlar.
Kedi hastalıkları
- Feline immunodeficiency virüsü (FIV) kedilerde AIDS’e sebep olur, ölümcül bir hastalıktır ve aşısı yoktur. FIV pozitif kedi enfeksiyonu kavga ve çiftleşme ile diğer kedilere ya da anne sütüyle yavru kediye bulaştırabilir. Ancak, kedilerden insanlara ve diğer hayvanlara bulaşmaz.
- Kedi lösemisine sebep olan virüse (FeLV) karşı etkili aşının yaygın kullanımı sebebiyle günümüzde bu hastalık daha az görülür. Virüs kedilerin tükürüğünde bulunur, enfekte kedi diğer kedilere virüsü ısırarak bulaştırabilir. Virüs yavru kedilere ise anne karnında bulaşabilir. FeLV insanlara bulaşmaz. Virüs bulaşmış kediler kan testi sonucu negatif olana kadar içeride tutulmalı ve izole edilmelidir. Diğer yandan virüsün bulaşmış olması demek lösemi hastalığının olacağı anlamına gelmez. Kedilere virüs bulaştıktan 3 ay sonra yapılacak kan testi sonucunda yeterli antikor varlığı tespit edilmesi kedinin iyileştiğini ve artık diğer kediler için risk oluşturmadığını işaret eder. Kediniz virüsü alt edemezse durumu günden güne kötüye gidecektir ve diğer kediler için de risk oluşturacaktır. Maalesef böyle bir durumda ötenazi kaçınılmaz olabilir.
- Kedi enfeksiyöz peritoniti (FIP) yani karın zarının enfeksiyöz yangısı yavru ve 3 yaş altı genç kedilerde daha çok görülür. Viral, bulaşıcı ve ölümcül bir hastalıktır. Virüs enfekte kedilerden ağız ve burun yoluyla bulaşır. Vücut boşluklarında sıvı birikmesine ve güç solunuma neden olur. Karında genişleme gözlenir.
Kedilerde hastalık belirtileri
Kusma
Kedilerde kusma probleminin sıklığı ve şiddetine bağlı olarak durum değerlendirmesi yapabilirsiniz fakat sıklığı ve sayısı artan durumlarda altında yatan sebep araştırılmalıdır. Tüy yumakları, çok hızlı yemek yeme alışkanlığı, mama değişimi, çim yeme, iç parazitler, midede tıkanmaya yol açabilecek kemik gibi yabancı maddeler, zehirlenmeler ve çeşitli tümörler kusmaya yol açabilir.
İshal
Kedilerde ishal semptomlarına sık rastlanmakla birlikte kediniz tuvaletini dışarıda yapıyorsa fark etmeyebilirsiniz. Çoğunlukla yedikleri içtikleri farklı gıdalar nedeniyle ishal olurlar. Kediniz çoğu zaman herhangi bir müdahaleye gerek kalmadan iyileşebilir. Uzun süren ishal veya ishal ile birlikte kusma görüldüğü durumlarda dehidrasyonun önüne geçmek ve hastalığın altında yatan sebebi bulmak için hekiminizi hemen arayın. Bu gibi durumlarda sindirim sistemindeki yararlı bakterilerin dengesini yeniden sağlamak için bir petshop ya da veteriner kliniğinden alacağınız probiyotik takviyesini kedinize 3-5 gün boyunca vermek iyileşmesine yardımcı olabilir.
Apse
Genellikle başka kedilerle yapılan kavgalar sonucu apse oluşur. Böyle bir sorunla karşılaştığınızda veteriner hekiminiz cerrahi olarak irin kesesini açar, içerisini boşaltır, direne eder ve gerekli gördüğü durumlarda antibiyotik tedavisi uygulayabilir. Kediler arasında çıkan kavgalara genellikle kısırlaştırılmamış erkek kediler sebep olur. Yaralanmaların önüne geçebilmek için özellikle sabahın erken saatleri ile akşam saatlerinde kedinizi evde tutmak mantıklı bir davranıştır.
Kedilerde idrar yolu hastalıkları
Kedinizin idrarının fiziksel özelliklerinde değişiklik olması, idrar çıkış miktar ve sayısının farkedilir oranda artması veya azalması bir hastalığın habercisi olabilir. Aynı zamanda idrar yapmada güçlük çekiyor olması tedavi olmasını gerektirecek bir sorunun habercisi olabilir.
Özellikle erkek kediler sık sık tuvalet kabına girip çıkıyorsa, zorlayarak azar azar, ağrılı ve kanlı idrar yapıyorsa aklınıza idrar yolu tıkanıklığı gelmelidir. Hastalığın seyri ve şiddeti tıkanıklığın düzeyine göre değişse de ihmal edildiği zaman kediniz için oldukça tehlikeli bir durum haline gelebilir.
Deri problemleri
Pire ısırıklarından kaynaklanan alerjik reaksiyonların önüne geçmek için dikkatli olmalısınız ve kedinizde pire varsa hemen uzun süre etkisini gösterecek bir tedavi uygulamalısınız.
Pire istilası ile başa çıkmak için evinizi ve kedinizi aynı anda temizleyin. Evinizin her köşesini en ince ayrıntısına kadar her gün elektrik süpürgesiyle süpürdükten sonra süpürgenin içini boşaltın ve ilaçlayın. Yorgan, çarşaf, yastık kılıfları, battaniyeler ve kedinizin eşyalarını düzenli olarak sıcak suyla yıkayın.
Ayrıca, kedilerde çok bulaşıcı olmasına rağmen hayatı tehdit etmeyen, döküntülü dairesel lezyonlara sebep olan mantar hastalığına rastlayabilirsiniz. Bu etkenler zoonozdur yani kedinizden size bulaşabilir. Böyle bir durumla karşılaşırsanız, evinizi dezenfekte etmeli ve kedinizin tedavisi bitinceye kadar ona dokunmak için eldiven takmalısınız. Şayet deride kızarıklık, döküntü ve kellik, aşırı miktarda kaşınma ve bu bölgeleri kedinizin yalaması gibi sorunlar görüyorsanız kedinizi veteriner hekime götürmelisiniz.
Göz problemleri
Kedilerde gözde görülen belirtiler çeşitli enfeksiyon veya kanser kaynaklı olabildiği gibi başka bir kediyle kavga esnasında aldığı bir darbe sonucu da olabilir. Bir başka problem de gözyaşı kanallarının tıkanması, alerjik durumlar veya viral konjonktivit sebebiyle ortaya çıkan ve göz akıntısına yol açan Epifora rahatsızlığıdır.
Kulak problemleri
Kötü koku, kulak kanalında aşırı miktarda biriken kulak kiri, dokunduğunuzda ağrı hissi ve sürekli kulaklarını kaşıma isteği gibi belirtilere dikkat etmelisiniz.
Kedilerde başlıca kulak problemleri kulak mantarı, kulak uyuzu, yaralar, apseler, hematomlar, donma, güneş yanığı ve tümörlerdir.
Kedi hastalıkları nasıl önlenir?
Tedavisi olmayan, ciddi kedi hastalıklarına karşı kedinizin temel aşılarını yaptırmanız ve parazit ilaçlarını kullanmanız onu bu hastalıklardan korumada hayati önem taşır.
Kedilerde aşılar
Kedilerin ölümcül hastalıklara yol açan virüslere karşı aşılanması ve bu sayede bağışıklık sisteminin güçlenmesi saglanmalı. Kedilerin aşılanmasını gerektiren hastalıklar:
- Kedi gençlik hastalığı (Feline Panleukopenia virüs – FPV)
- Kedi lösemisi (Feline Leukemia virüs – FeLV)
- Bulaşıcı kedi gribi (Feline Viral Rhinotracheitis-FVR) ve (Feline Calicivirus-FCV)
- Kuduz
Yavru kedilerde aşı programı
Birinci aşı en erken 9. haftada, ikinci aşı (rapel) ise birinci aşıdan 3-4 hafta sonra yapılmalıdır. Kedinizin aşıları rutin olarak her yıl tekrarlanmalıdır. Aşı sonrası veteriner hekiminiz size kedinizin aşılarının yapıldığını gösteren imzalı bir karne verecektir, bunu güvenli bir yerde saklayın.
Kuduz aşısı, Türkiye’de zorunlu aşılar kategorisinde yer almaktadır. Yavru kediler en erken 12 haftalık olduklarında uygulanır ve her yıl tekrarlanmalıdır.
Yavru kediler aşıları tamamlanmadan sokağa çıkarılmamalı ve en erken ikinci aşı uygulandıktan 1-2 hafta sonra sokağa çıkmalıdırlar.
Kedilerde parazit enfestasyonları
Hekiminiz tarafından verilen iç ve dış parazit ilaçlarını kedinize aksatmadan düzenli olarak vermeniz bu parazitlerin sebep olduğu sorunlara karşı koruma sağlayacaktır. Parazit tedavisini düzenli olarak uygulamanız kedinizin yaşamı boyunca sağlığını korumak için yapabileceğiniz en önemli şeylerden birisidir.
Kedilerde iç parazitler
Kedilerde yaygın olarak görülen başlıca iç parazitler yuvarlak kurtlar, şerit kurtlar (tenya), kancalı kurtlar, akciğer ve kalp kurdu olarak sıralanabilir. Kusma, ishal, kilo kaybı, karın büyümesi, diş eti renginin pembeden ziyade soluk renkte olması gibi semptomlar iç parazit varlığını düşündürebilir. Ayrıca bu enfestasyonlar sıcak yaz aylarında daha sık görülür.
Yuvarlak kurtların yumurtaları, özellikle yavru kedilere enfekte anneden göbek kordonu yoluyla ve anne sütüyle bulaşır. Yetişkin kedilerde ise enfestasyon, vücudunda larva olan kemirgenlerin av olarak yenmesiyle meydana gelir.
Şerit kurtlar (tenya) fare gibi kemirgenlerin vücudunda bulunduğundan düzenli olarak avlanan kedilerde bu parazitlere daha çok rastlanır. Pireler de kedilere tenya bulaştırabilir. Kediler kendilerini temizlerken vücudunda tenya yumurtası olan pireleri yutarsa tenya bulaşır.
Kaşıntı sebebiyle kuyruk bölgesini yalarsa, dışkısında veya kuyruğunun altında beyaz, pirinç tanesine benzeyen şeyler görürseniz bunların tenya olup olmadığından emin olmak için hekiminize danışabilir veya kliniğe dışkı numunesi götürebilirsiniz.
Kedilerde dış parazitler
Kedilerde yaygın olarak görülen başlıca dış parazitler ise bit, pire, kulak uyuzu ve kenedir. Kediniz sürekli kaşınıyor, tüyleri kepekli ise veya dökülüyorsa dış parazitlerden şüphelenebilirsiniz.
Kedinizin düzenli olarak rutin iç ve dış parazit tedavisini uygulamakla ona en iyi korumayı sağlayabileceğinizi unutmayın.
Kedinize hangi ilacı, ne sıklıkla vermeniz gerektiğini hekiminiz size söyleyecektir ve reçeteli parazit ilaçlarını belirli aralıklarla yaşamı boyunca vermeniz gerekecektir. Ağız yoluyla veya topikal uygulayacağınız ilaçların dozu ise kedinizin yaşına ve kilosuna göre degişiklik gösterir. Pire/kene tasmaları da yaygın olarak kullanılmaktadır.
‘Kediler’ ve ‘Kedi Bakımı’ hakkında daha fazla bilgi edinmek ya da kedinizle başka bir ülkeye göç etmekle ilgili yapılması gereken işlemler hakkında bilgi almak için ‘Göçmen Kediler ve Köpekler’ adlı yazıları inceleyebilirsiniz.