Günümüzde; yaşamakta olduğumuz olağan üstü pandemi süreci ile oldukça popüler bir konu bu. Bir çok arkadaşım yoğun iş temposundan kliniğe veya bir diyetisyene gitmeye vakit bulamıyorlar. Yurt dışında  yaşadıkları ve Türk diyetisyenlerle çalışmayı tercih ettikleri için online danışmanlık alıyorlar. Peki nedir bu online danismanlik ve online diyet? Bu sorunun cevabını almak için yaşadığım Kuzey Kıbrıs’dan Diyetisyen Emine Uluçay ve Uzman Diyetisyen Ayşe Hacıarif ile ”Online diyet” üzerine söyleşi yaptık. Kendilerine ilettiğimiz sorulara verdikleri cevaplarla online diyeti bizlere ayrıntılarıyla anlattılar.

Online Diyet ve Online Danışmalık 

Öncelikle okuyucularımız için ikinizi tanıyabilir miyiz? Emine Uluçay ve Ayşe Hacıarif kimdir?

Merhaba! Ben Emine Uluçay. 30’lu yaşlarımın başındayım, ve yaş aldıkça hem kendimi hem de dünyayı keşfetmeye devam ediyorum:) Londra’da doğdum. İlköğreniminin bir kısmını İtalya’da, geriye kalanını ve orta öğrenimini Kıbrıs’ta tamamladım. Üniversite eğitimim için İngiltere’ye gittim. 2012 yılında London Metropolitan University Beslenme ve Diyetetik bölümünden mezun oldum. Eğitimim boyunca Londra’da 3 farklı hastanede staj yaptım. 2012’de adaya dönüş yaptım ve o günden bu yana birçok farklı kurum, kuruluş ve projelerde diyetisyen olarak görev yaptım. 2017 ocak ayından itibaren Ayşe ve 2 doktor arkadaşımız ile birlikte Renovium Klinik ailesinde diyetisyen olarak çalışmaktayım. Bunlara ek olarak dünyanın bir çok yerinden danışanlar ile online olarak çalışıyor, Ayşe ile birlikte Cyprea 10 gün grup programları yürütüyor ve sosyal medya için içerik üretiyorum. Tüm bunların yanı sıra son dönemlerde kendimi yoga konusunda geliştirmeye çalışıyorum:)

Merhaba Ben Ayşe Hacıarif. Ben de 30’lu yaşlarımın başındayım:) Kıbrıs’ta doğup büyüdüm. Burayı, güneşli havasını, masmavi denizini, pembe gün batımlarını samimi insan ilişkilerini çok seviyorum. Üniversiteye kadar tüm eğitimimi burada tamamladım. Üniversite hayatımın ilk 2 yılında İngiltere’de okuyup sonrasında Ankara Başkent Üniversitesi’ne geçiş yaptım. 2011 yılında diyetisyen ünvanı alarak mezun oldum. Mezun olduktan sonra İstanbul’a taşındım ve 2016 yılının sonlarına kadar Maslak Acıbadem Hastanesi’nde diyetisyen olarak çalıştım.

Bu sırada yüksek lisansımı tamamlayarak Uzman Diyetisyen ünvanını aldım. 2016 yılında Acıbadem’den ayrıldım ve 5 yıllık tecrübemi, edindiğim güzel dostlukları yanıma alarak yeni hayaller için Kıbrıs’a taşındım. 2017 yılından beridir Emine ve 2 doktor arkadaşımız ile Renovium Klinik ailesinde yüz yüze danışanlarımla görüşüyorum, dünyanın birçok yerinde yaşayan danışanlarıma online danışmanlık veriyorum, sosyal medya için içerik üretiyorum ve ayrıca Emine ile ortak online grup programımız olan Cyprea 10 gün programlarımızı ve birçok ortak projeyi yönetiyoruz. Genel olarak hepsinin  ortak yönü ise kişilere sağlıklı ve kaliteli bir yaşam sürebilmeleri için hedefleri doğrultusunda beslenme alışkanlıklarını düzenlemek. Tüm bunların yanında günlük hayatımda son zamanlarda düzenli olarak yoga yapmaktan çok keyif alıyorum, doğada vakit geçirmeye zaman ayırıyorum.

Pandemi süreciyle oluşan durumdan dolayı online diyet ve danışmanlıkların arttığını biliyorum. Bu şekilde de ayrıca dünyanın dört bir yanından danışanlarınız vardır. Kısaca online danışmanlık nedir? Nasıl oluyor? Sizin online danışmanlık süreciniz nasıl ilerliyor? Yüz yüze online görüşme var mı yaptığınızı programlarda?

Online beslenme danışmanlığı bireylerin internet aracılığıyla diyetisyen hizmeti almalarını sağlar. Yoğun çalışan, kliniğe gitme fırsatı olmayan veya gitmek istemeyen, hem yurtiçi hem de yurtdışında yaşayan kişilerin beslenme danışmanlığı alabilecekleri bir sistemdir. Yüz yüze görüşmelerden tek farkı, telefon veya internet üzerinden yapılması.

Online danışmanlık sürecimizi özetleyecek olursak:

• Yeme alışkanlıklarını ve yaşam tarzını öğrenebilmemiz için detaylı bir bilgi formu paylaşıyoruz.
• Formu doldurup bize gönderdiğinde ortak belirleyeceğimiz gün ve saatte, telefon veya görüntülü olarak ilk görüşmemizi gerçekleştiriyoruz.
• İlk görüşmemizde formu birlikte inceliyor ve sürecin nasıl ilerleyeceğini detaylı bir şekilde konuşuyoruz
• Görüşmemizin ardından yaptığımız analiz sonucunda kişiye en uygun şekilde ilk haftanın beslenme programını oluşturup gün içerisinde gönderiyoruz.

Haftalık yapılan sonraki görüşmelerimizde kişinin tercihi doğrultusunda telefon, whatsapp veya görüntülü olarak görüşerek haftalık değerlendirmemizi yapıyoruz. Bunun üzerine bir sonraki haftanın beslenme programını hazırlıyor ve gün içerisinde iletiyoruz

Online diyet danışmanlığı  öncesinde ne tür bilgiler istiyorsunuz?

Programa başlamadan önce bir form gönderiyoruz. Bu formda kişinin yaş, kilo, boy bilgileri, sağlık durumu yanı sıra kişinin yeme alışkanlıkları ve yaşam şekli ile ilgili bir çok soru bulunuyor. Bu sayede sağlık durumu, yemek saatleri, diyet geçmişi, egzersiz durumu gibi soruların cevaplarını almış oluyor. Eğer kişi için mümkünse, son 6 ay / 1 yıla ait kan tahlili sonuçlarını rica ediyoruz. Ancak pandemi sebebiyle hastaneye gitmek istemeyenler olduğundan bu konuda ısrarcı olmuyoruz.

Siz listelerinizi hazırlarken nelere dikkat ediyorsunuz? Yemek tarifleri veriyor musunuz?

Listeler haftalık olarak hazırlanıyor. Formda yazan bilgiler ve kişi ile haftalık görüşmelerde konuştuklarımızı harmanlayarak kişiye ve kişinin mevcut hayat tarzına uygun bir program hazırlıyoruz. Kişi ‘ben tarif istemiyorum’ demediği sürece, programda çeşitli pratik ve keyifle yenileceğini düşündüğümüz tariflere de yer veriyoruz.

Egzersiz bizim işimiz olmadığı için eklemiyoruz, ancak egzersizin sağlığımız üzerindeki önemine değinip egzersiz yapmaya motive etmeye çalışıyoruz.

Kişinin hedefine göre değişiyor. Çoğunlukla sağlıklı ve dengeli beslenmeyi öğrenmek ve kilo kaybetmek. Bunu yanında sportif performansını arttırmak isteyenler, kilo artışı isteyenler, kronik rahatsızlıklarda beslenmesine dikkat etmesi gerekenler (diyabet, tansiyon vb.) veya bebeğini sağlıklı bir şekilde doğurmak isteyen hamile kadınlar veya emziren anneler de var.

Her ikisinin de hem bizim açımızdan hem de danışanlarımız açısından pozitif ve negatif yönleri var. Online görüşmeler tatil, karantina vs gibi durumlardan etkilenmeden devam ederken, yüz yüze görüşmeler böyle durumlarda biraz sıkıntıya girebiliyor. Bazı bireyler yüz yüze görüşmenin daha motive edici olduğunu düşünüyor. Biz her iki şekli deneyimleyerek yürütmekten ve ikisinde de aldığımız sonuçlardan memnun olduğumuz için online çalışmayı da yüz yüze çalışmayı da seviyoruz:)

Danışanlarımızın söylediklerinden yola çıkarak her hafta biriyle görüşecek olmak, bir çok insanı motive ediyor. Motivasyon kırıldığında veya hafta içi acil bir şeye ihtiyaç duyduklarında da bizimle iletişime geçebiliyorlar.

Danışanlarınızın online süreçte en zorlandıkları konular neler?

Online veya yüz yüze fark etmeksizin, en zorlanılan şey motivasyonun devam ettirilebilmesi diyebiliriz.

Gün içinde mesajlara geri dönebiliyor veya danışanın sorularına, yediği yemeğe anında müdahale ediyor musunuz?

İş yükümüzden dolayı anında müdahale veya mesajlara anında dönmek ne yazık ki mümkün olmuyor. Ama sorulan soruları ilk fırsatta dönüş yapıyoruz.

Bu konuda istatistik bir veriye sahip olmasak da, tecrübelerimize dayanarak yüz yüze görüştüğümüz danışanlarımızdan farksız olduğunu söyleyebiliriz.

İstenilen hedefe ulaşmak için danışanın yapması gerekenler sizce nelerdir?

Doğru hedefler koymak, aceleci olmamak, alışkanlıkların adım adım oturacağı bilincinde olarak yaptığı her değişikliğin önemli olduğunu görmek ve kendine uygun bir beslenme şekli içerisinde kilo verdiğine dikkat etmesi ilk aklımıza gelenler. Beslenme alışkanlıklarımız birçok dış faktörden etkilenebiliyor, bu yüzden robot olmadığımızı bilerek hemen her şeyi bir anda değiştirmeye çalışmamak sürecin devam etmesinde çok yardımcı olacaktır.

Sürdürülebilir olmayan bir düzende kilo vermeye çalışmak, gerçekçi hedefler koymamak, hedefin sadece tartıdaki rakam değişiklikleri olması yine ilk aklımıza gelenler. Yemek yemek günlük hayatımızın çok büyük bir parçası, alışkanlıklarımızı düzenleyerek kilo vermeli ve sonrasında da bu alışkanlıklarımızı sürdürerek devam etmeliyiz. Bunun formulü de, bunun geçici bir süreç değil devam eden bir süreç olduğunu bilerek doğru adımlar atmak. Hem uygun hem de sevebileceğimiz kendimize en uygun düzeni oluşturmak önemli

Eğer kabızlık veya gaz gibi, yeme şekliyle değiştirilebilecek durumlarsa, program ve önerilerimizi o yönde değiştiyoruz. Ancak bir çok sağlık problemi diyetisyeni aşacağı için bir uzmana yönlendirmek en doğru yaklaşım olacaktır. Biz sağlık çalışanları olarak, neyi yapıp neyi yapamayacağımızı ve limitlerimizin farkında olmalıyız. Bilgimiz ve uzmanlığımızı aşan durumlarda mutlaka kişiyi başka uzmanlara yönlendirmeliyiz.

Tabi ki, listeler kişinin sağlık durumu, yaşam tarzına uygun, alerji, intolerans gibi durumlarının yanı sıra, sevdiği ve sevmediği yiyecekleri göz önünde bulundurarak kişiye özel hazırlanıyor. Bilimsel olarak sağlıksız olduğu kanıtlanmadığı sürece kişinin inanç ve istekleri doğrultusunda programlar geliştiriyoruz. Bir de sadece Kıbrıs ve Türkiye’de yaşayan danışanlar değil, dünyanın bir çok yerinden (Kanada, ABD, Avustralya, Avrupa) danışanlarımız olduğu için, bulabilecekleri malzemeleri sorup ona göre şekillendiriyoruz.

Ketojenik beslenmek isteyen kişileri ise bu beslenme şeklinin çok sürdürülebilir olduğunu düşünmediğimiz ve kendimizi bu alanda yeterli bulmadığımız için başka meslektaşlarımıza yönlendiriyoruz.

Online görüşmelerimizde de kişiyle birebir görüştüğümüz için yine iletişimimiz aynı şekilde oluyor.

Online danışmanlık haricinde sormak istediklerimi de eklemek istiyorum.

Yağ ölçen tartılar ne kadar güvenilir? Online diyetisyen ile çalışırken hangi tartı tipini kullanmalıyız.

Diyetisyen kliniklerinde bulunan modeller ev modellerine göre daha güvenilir. Ama onlarda bile sapma payı olabileceği kullanma kılavuzlarında yazıyor. Özellikle yağ ölçen bir cihaz kullanma zorunluluğu olduğunu düşünmüyoruz. Mevcut kiloyu sağlıklı ölçen bir cihaz olması yeterli oluyor. Kişi eğer detaylı ölçüm yapmak isterse ve ulaşabileceği bir profesyonel tartı varsa ayda bir kez detaylı ölçüm yapması yeterli olabilir.

Egzersizi arttırdığımız günler, yediklerimizi de benzer oranda arttırabilir miyiz?

Bu kişinin hedefine ve egzersizin yoğunluğuna, süresine ve sıklığına bağlı. Amaç kalori açığı yaratarak kilo kaybı elde etmekse, egzersiz ile yakılan her kaloriyi yerine koymak  çoğu zaman mantıklı olmayacaktır. Kişi elit sporcu veya performans içi spor yapan biriyse, o zaman durum farklı tabii ki.

İnsanlar hep tek düze yemekler yemekten veya yıllarca dayatılan ‘diyet yemekleri’ yemekten çok sıkıldıkları için, alternatif olabilmesi açısından bizce verilebilir. Bir çok danışanımız verdiğimiz tarifler sayesinde sürecin çok daha keyifli geçtiğini, beslenme sürecinde kendilerini diyetteymiş ( yani kısıtlanmış) gibi hissetmediklerini ve tatlı isteklerini sağlıklı tariflerle de giderebildiklerini söylüyorlar.

Evet, uzun bir süreden bu yana grup programları da yürütüyoruz. Adını ortak platformumuz olan Cyprea’dan alan Cyprea 10 gün programları yürütüyoruz. Bunlar WhatsApp üzerinden iletişim kurulan grup programlarıdır. Katılan danışanlarımız grup motivasyonunun onlar için önemi olduğunu ve verimli olduğunu söylüyorlar. Birden fazla kişiyle aynı düzende olmak onları motive ediyor.

Meal prep konusunda ne düşünüyorsunuz?. Özellikle çalışan kişiler için hayatı ve diyeti kolaylaştıracak hangi önerileriniz var?

Meal prep, yapmak isteyen ve hafta içi yemek hazırlığı yapmaya zaman bulamayanlar için harika bir opsiyon. Bir çok insan için bir haftalık yiyecekleri tek bir günde, genellikle de pazar gününde hazırlamak çok kolay olamayabiliyor. O yüzden belki haftanın ilk 2-3 günü için hafta sonu hazırlık yapıp, geriye kalan 2 iş günü için de yine pratik tarifler hazırlayarak geçirebilir.

Bizim favorimiz, salata için yeşillikleri hafta sonu yıkayıp, kurutup, dolaba kaldırmak. Vakit sorunu olduğu durumda da yumurta ve peynir çeşitlerinden yararlanıp çok pratik öğünler hazırlamak.

Kişinin olduğu aşamaya göre psikolog/ psikiyatrist ve diyetisyen eşliğinde ilerlenmesi yararlı olur diye düşünüyoruz. Kişi şu veya bu sebepten sadece birine gidebilecek durumdaysa, yemek bozuklukları psikiyatrik hastalıklar oldukları için psikolojik/psikiyatrik desteğin daha yararlı olacağını düşünüyoruz.

Vegan veya vejetaryen beslenme şekli kişinin etik sebeplerle tercih ettiği beslenme şekilleri oldukları için, hayat boyu sürdürüp sürdürmeyeceğine kişi kendi karar veriyor. Doğru bir planlama ile her iki beslenme şeklinde de yeterli beslenmek oldukça mümkün.

Kişi hangi beslenme şekliyle yeterli ve sağlıklı beslenebiliyorsa ve kendini hangi beslenme şekli içerisinde konforlu hissedebiliyorsa onu takip etmelidir. Keyif almadığımız hiçbir beslenme şekli sürdürülebilir olmaz. Bu yüzden sağlık çerçevesinde kişinin keyifle sürdürebildiği bir düzeni olması önemli.

Birçok insan için ketojenik beslenme sürdürülebilir değilken bazı insanların hayat tarzı ile örtüşebiliyor. Eğer sağlığını koruyarak bu şekilde beslenebiliyorsa bir sakınca görmüyoruz. Ayni şeyi aralıklı oruç için de söylemek mümkün. Bazı insanlar için sabah erken saatte kahvaltı yapmamak imkansızken, diğerlerimiz için kahvaltı yapmak imkansız olabilir. Her iki beslenme şeklinde de önemli olan yine ihtiyacımız olan enerjiyi sağlıklı ve dengeli bir şekilde yiyeceklerden almak hedeflenmelidir

Sağlıklı ve dengeli beslenmeyi sürdürmek ve hareket etmeyi ihmal etmemek. Sağlıklı ve dengeli beslenme deyince aklınıza sadece sağlıklı olan yiyecekler gelmesin. Tüm yiyeceklerin olduğu ancak sağlıklı ve besin ihtiyaçlarımızı karşılayan yiyeceklerin çoğunlukta, besin içeriği düşük olan ama tatları için yemeyi sevdiğimiz yiyeceklerin azınlıkta olduğu bir beslenme şekli düşünebilirsiniz. Sağlık problemimiz olmadığı sürece doğru porsiyonlarla her istediğimizi yiyebileceğimiz keyifli bir düzenimiz olması mümkün 😉

Emine Uluçay ve Ayşe Hacıarife’e  sorularımıza verdikleri cevaplar için Kadınsal Mevzular ekibi olarak çok teşekkür ediyoruz. Kendi hesaplarında günlük paylaşımlarıyla danışanlarına ve takipçilerine ellerinden geldiğince yardım ediyorlar. Özellikle pratik ve sağlıklı tariflerle, kısa bilgilerle sürdürülebilir beslenmeyi hayatımıza katıyorlar. Aşağıda beraber kurdukları Cyprea hesabıyla birlikte kendi hesaplarını da sizlerle paylaşıyoruz.

Cyprea by Ayşe & Emine 🌎 (@thecyprea) • Instagram fotoğrafları ve videoları

Emine Uluçay (@emineuluchay) • Instagram fotoğrafları ve videoları

Ayse Hacıarif (@aysehaciarif) • Instagram fotoğrafları ve videoları

Emine Uluçay – YouTube